Yakın zamanda AB, Amazon, Google ve Meta gibi dijital devlere net kurallar getirecek. Bunları ihlal edenler çok yüksek para cezaları ödemek zorunda kalacak. Söz konusu yasanın amacı daha küçük sağlayıcılar için adil bir rekabet ortamı yaratmak.
Brüksel'in yeni kurallar dizisi bu kez büyük dijital şirketler için geliyor. Dijital Piyasalar Yasası (DMA) ile AB'nin Amazon, Apple, Google gibi büyük teknoloji şirketlerinin pazar gücünü sınırlamak istediği yeni düzenlemeler Perşembe günü (7 Mart 2024) yürürlüğe girecek. Yeni kurallarla teknoloji devlerinin cihaz, platform ve uygulamalarında büyük değişiklikler gerçekleşecek.
7 Mart’ta yürürlüğe girecek olan Dijital Piyasalar Yasasının kapsamı oldukça geniş. Bu yeni AB yasası teknoloji şirketlerinin tekelleşmesinin önüne geçeceğe benziyor.
AB Komisyonu bu yasayı internetin eşik bekçilerinin pazar gücünü kısıtlamak için kullanmak istiyor. Yasa, 7 Mart Perşembe gününden itibaren beş ABD şirketi - Google'ın ana şirketi Alphabet, Amazon, Apple, Facebook'un ana şirketi Meta ve Microsoft - ile Tiktok'un sahibi Çinli Bytedance şirketi için geçerli olacak.
Bir şirket "ekonomik olarak güçlü, Avrupa pazarı üzerinde önemli bir etkiye sahip ve birkaç AB ülkesinde faaliyet gösteriyorsa" kapı bekçisi olarak sınıflandırılabilir.
Bu altı eşik bekçisinin toplam 22 hizmeti yasa kapsamına giriyor. Bunlar arasında Google arama motoru, App Store, Facebook, Instagram ve Tiktok platformları yer alıyor. AB Komisyonu gelecekte listeye başka şirket ve hizmetler ekleme hakkını saklı tutuyor.
Bu tarihten önce birçok kurum, değişiklikleri duyurmuş ya da uygulamaya başlamıştı. Ancak şu ana kadar görülenler, söz konusu kurumların 7 Mart'ta tam uyum içinde olup olmayacakları konusunda ciddi şüpheler uyandırıyor.
Örneğin Meta, Amazon ve Google, kullanıcılardan kişisel verileri hakkında seçim yapmalarını isteyen pop-up'lar göstermeye başladı.
Ne yazık ki bu pop-up'lar, tüketicileri DMA'nın kendilerine sunduğu yeni seçim özgürlüğünü (kişiselleştirilmiş ve eşdeğer kişiselleştirilmemiş seçenekler arasında) kullanmaktan caydırmayı amaçlayan “sağ kulağı sol elle tutan” veya DMA'nın ihlal önleme kuralları tarafından yasaklanan diğer uygulamalarla dolu gibi görünüyor.
Meta'nın, tüketicileri şirketin veri işlemesi hakkında aydınlatmamak için tasarlanmış bir dizi teknik kullandığı görülüyor.
Bunlar arasında, tüketiciler verilerinin işlenmesine izin vererek ödeme yaptıkları halde “ücretsiz kullanın” gibi yanıltıcı bir dil yer alıyor. Veri koruma seçenekleri bir ayarlar labirentine gömülü ve 'kabul et' ile 'reddet' düğmeleri için kontrast ve renklerin kullanılması, kullanıcıları kurumun istediği yanıta yönlendirecek şekilde tasarlandı.
Meta, tarafsız bir dil kullanmak yerine, tüketicilere seçme şansları olduğunu söylemeden ve “Reddet” düğmesi yerine “Hesapları yönet” düğmesini göstererek onları “hesap ayarlarını onaylamaya” yönlendiriyor gibi görünüyor.
Şirket ayrıca, DMA'nın gerektirdiği gibi, hizmetlerine sistematik olarak daha az kişiselleştirilmiş ancak eşdeğer bir alternatif sunmuyor gibi görünüyor. Bu, veri paylaşımını reddeden tüketicilerin, bu veriler olmadan da çalışabilecek belirli işlevlere erişimlerini kaybetmeleri anlamına geliyor.
Söz konusu yasa ile cep telefonlarında da önemli değişiklikler gerçekleşecek. Google’ın Android, Apple’ın ise iOS işletim sistemine sahip akıllı telefonlarına başlangıçta hangi uygulamaların yüklü olacağına dair kararları da kısıtlanacak.
Durumu örnekle açıklamak gerekirse; Apple cihazlar artık başlangıçta App Store ve yüklü şekilde gelen Safari tarayıcısına alternatif uygulamalara da izin vermek zorunda. Diğer bir örneği ise Google üzerinden inceleyebiliriz. Google'ın arama sonuçlarını görüntülerken Google Maps harita hizmeti gibi kendi uygulamalarını tercih etmesine izin verilmeyecek.
Yasa ile birlikte, mesajlaşma hizmetleri ve platformları birlikte çalışabilir hale gelecek. Bu, kullanıcıların farklı hizmetler arasında karşılıklı mesajlar gönderebileceği anlamına geliyor. Çevrimiçi hizmetlerdeki gönderiler de diğer platformlarda görüntülenebilecek.
Şirketler geçtiğimiz aylarda hizmetlerini yasaya uyarlamak için değişiklikler yaptıklarını duyurdular. Örneğin Facebook Messenger'ı başlatırken, şu anda kullanıcıların Messenger'a bağlanmak istedikleri diğer hizmetleri seçebilecekleri bir alan açılıyor. Threads meta-platformundaki gönderiler X (eski adıyla Twitter) ve Bluesky gibi alternatif çevrimiçi hizmetlerde de yayınlanabilecek.
Yeni kuralları ihlal eden şirketler milyarlarca dolarlık cezalarla karşı karşıya. Yasa, yıllık küresel cironun yüzde onuna kadar ödeme yapılmasını öngörüyor. İnternet devi Amazon için bu, son raporlama yılı olan 2022'deki ciroya göre 47 milyar avrodan fazla olacak. Suçların tekrarı halinde cezalar iki katına çıkarılabilecek. AB Komisyonu son çare olarak şirketlere, işletmelerinin bir kısmını satmalarını da emredebilecek.
Kaynak
1990’larda, Avustralya’da bir golf sahasının göletinde sel sularının çekilmesi nedeniyle mahsur kalan bir grup boğa köpek balığı, onlarca yıl boyunca orada yaşadı ve sonra...
Deepfake pornografi görüntüleri geçtiğimiz günlerde Taylor Swift’in manipüle edilmiş görsellerinin viral olmasıyla bir kez daha gündeme geldi. Aslında b...
