Günaydın!
Bundle, güne başlarken kaçırmamanız gerekenleri sizin için derledi

Dün ne oldu?

Cumhurbaşkanı seçimi ikinci tur kesin sonuçları açıklandı; Anayasa Mahkemesi (AYM), bekçilere 'el ile dıştan arama' yetkisi veren düzenlemeyi iptal etti

Yüksek Seçim Kurulu (YSK) Başkanı Ahmet Yener, cumhurbaşkanı seçimi ikinci tur kesin sonuçlarının mükerrer sayıda yayımlanmak üzere Resmi Gazete'ye gönderildiğini açıkladı. Buna göre; Recep Tayyip Erdoğan yüzde 52,18, Kemal Kılıçdaroğlu ise yüzde 47,82 oranında oy aldı.

Bekçilere el ile dıştan kontrol yetkisi veren düzenleme Anayasa’ya aykırı bulundu. Kararda söz konusu düzenlemenin, 'kişilerin özel hayatına saygı gösterilmesini isteme hakkına' sınırlama getirdiği kaydedilerek, kuralın hem belirsizlik içerdiği hem de keyfiliği önleyecek güvenceleri sağlamadığı belirtildi. AYM’nin iptal ettiği maddeler arasında, bekçilere, 'görev bölgeleri içinde bulunan konut, iş yeri ve araçlar gibi malların korunmasında sahipleri tarafından noksan alınan tedbirleri tamamlattırma' yetkisi de yer aldı. 

KAYNAK: NTV, Haber Global

Ağrı ve acı duymayan kadının DNA'sı inceleniyor

İskoçya'da yaşan Jo Cameron, vücudundaki bir genetik mutasyon nedeniyle gerçek anlamda hiç ağrı ve acı çekmiyor. Bilim insanları kronik rahatsızlıkları olanlarda ağrı yollarının nasıl kapatılabileceğini anlamak için şimdi onun genlerini inceliyor

Jo Cameron, bir yerinin yandığını ancak yanık deri kokusu aldığı zaman fark edebiliyor. Fırını kullanırken sık sık kollarını yakıyor ama onu uyaracak türden bir ağrı duymuyor. Gerçek anlamda hiçbir acı ve ağrı hissetmediği gibi, korku ve endişe gibi duygulara da yabancı. İskoçya'da yaşayan Jo, dünyada sadece bir kişide daha görülen bir tür genetik mutasyona sahip. 

2019'da BBC ile yapılan bir röportaja göre Cameron, cildinin yandığını yalnızca kokladığında veya gördüğünde anlıyor. Ona göre acı, soyut bir kavramdan başka bir şey değildir. Cameron'ın doğuştan sahip olduğu tuhaflık, dünyadaki yalnızca birkaç kişi tarafından paylaşılıyor. Konjenital analjezi olarak adlandırılan bu durum, daha fazla terleme veya koku alma duyusunun olmaması gibi diğer semptomlarla birlikte gelebilecek birden fazla genetik nedene sahip, milyonda bir görülen bir vaka. University College London'daki (UCL) bilim insanları, kronik rahatsızlıkları olanlarda ağrı yollarının nasıl kapatılabileceğini anlamak için şimdi onun genlerini inceliyorlar.

Ağrı, açıkça vücuttaki hasar için yararlı bir barometre. Yine de bazen sinyal, artık faydalı olmayan aşırı aktif bir durumda takılıp kalabiliyor. Birkaç aydan fazla sürdüğünde, kronik ağrı olarak adlandırılıyor. Cameron'ın genleri, acıdan kurtulmak için sırlar barındırabilir. UCL ağrı genetiği uzmanı James Cox, "Moleküler düzeyde tam olarak ne olduğunu anlayarak, söz konusu biyolojiyi anlamaya başlayabiliriz ve bu, bir gün hastalar için geniş kapsamlı olumlu etkilere sahip olabilecek ilaç keşfi olasılıklarını açar" diyor. Cameron'ın durumuna, 2019'da Cox ve UCL'deki meslektaşları tarafından bulunan ve FAAH-OUT isimli genindeki nadir bir varyasyon neden oluyor. Cameron, 65 yaşına gelene kadar kendi yaşam deneyiminin diğer birçok insandan ne kadar farklı olduğunun farkına varamadı .

Şimdi umut, hücrelerinin benzersiz sırlarının daha birçok kişiye daha mutlu ve daha az acı verici bir yaşam sunabilmesi.

KAYNAK: Ekonomim.com

Çocuklar en çok hangi platformda vakit geçiriyor?

Kaspersky Daily’de yayınlanan Kaspersky Safe Kids araştırması, çocukların dijital ilgi alanlarını ve tercihlerini ortaya koyuyor

Araştırmaya göre son aylarda Türkiye’de yaşayan çocukların Android’de tercih ettiği en popüler üç uygulamanın YouTube (yüzde 34,3), WhatsApp (yüzde 18) ve Instagram (yüzde 12) olduğu görülüyor. Google Chrome (yüzde 51,6), Roblox (yüzde 11,6) ve Discord (yüzde 11,5) ise Windows’ta en popüler uygulamalar olarak karşımıza çıkıyor.  

Günümüz çocukları küçük yaştan itibaren dijital cihazlarla iç içe yaşıyor. Sanal dünyayı erkenden keşfeden çocuklar, buralardan arkadaş edinip, oyun oynayarak ve pek çok şeyi öğrenme fırsatı yakalıyor. Araştırma Mayıs 2022 ve Nisan 2023 tarih aralığını kapsayan ve anonimleştirilmiş verilere dayanan Kaspersky Safe Kids araştırmasına göre dünya çapında YouTube’da çocuklar en çok eğlence içerikli kanalları ve blog yazarlarını arıyor. Örneğin, challenges veya yaşam tarzı klipleri gibi yayınların aranması tüm sorguların yüzde 19’unu oluşturuyor.

İkinci sırada çizgi filmler var
Çizgi filmler, TV şovları ve anime (yüzde 17) ikinci en popüler konular oluyor. Üçüncü sırada ise müzik videoları (yüzde 15,7) yer alıyor. Aramaların yüzde 15,5’ini oyun blogger’ları, yüzde 10’unu ise diğer oyun içerikleri oluşturuyor. MrBeast ve SSSniperWolf, blogger’lar ve kanallar arasında küresel olarak en popüler isimler olarak karşımıza çıkıyor.

Çizgi filmler arasında en çok Miraculous: Tales of Ladybug & Cat Noir‘nin 5. sezonunun ve My Story Animated‘ın arandığı görülüyor. Chainsaw Man, Demon Slayer ve One Piece animeler arasında lider konumda. En sevilen filmler ise Super Mario Bros. Movie, Black Panther: Wakanda Forever, Rock Dog 3: Battle the Beat olarak karşımıza çıkıyor.

Yeni neslin yükselen değeri: Kpop
Baby Shark’ın ise çocukların en çok aradığı şarkı oluğu görülüyor. Müzikal tercihler açısından Koreli pop grupları BLACKPINK ve BTS, Porto Rikolu sanatçı Bad Bunny ve genel olarak rap türü lider konumunda. 

Aphmau, Dream ve Technoblade, oyun blog yazarları arasında en çok aranan isimler olarak karşımıza çıkıyor. Roblox ve Minecraft dışında çocukların en sevdiği oyunlar Brawl Stars, Fortnite, Genshin Impact ve Stumble Guys. Diğer popüler aramalar arasında ise Gacha Life ile ilgili sorgular bulunuyor. Buna oyun videoları, TikTok, mini filmler ve daha fazlası da dahil.

Son bir yılda, “beluga”, “skibidi bop”, “gigachad” ve “countryhumans” çocuklar arasında en popüler olan mizah içerikleriydi. ASMR videoları ayrıca çok popülerdi. “Asmr eating” ve “asmr makeup” en çok aranan başlıklar arasındaydı.

KAYNAK: Marketing Türkiye

Ana diliniz müziğe olan yeteneğinizi şekillendiriyor olabilir

Current Biology'de yayınlanan bir çalışmaya göre kişinin farklı tonların kullanıldığı bir ana dile sahip olması, melodiye dair algısını iyileştirirken ritim algısında gerilemeye yol açabiliyor. Küresel çaptaki bu araştırma, dil becerilerinin bilişin diğer alanlarını nasıl etkilediğine işaret ediyor

Flüt çalan ve Mandarin Çincesi konuşan Jingxuan Liu, müzik ve dil arasındaki bağlantıyı merak ediyordu. Aynı zamanda Liu, Duke Üniversitesi Psikoloji bölümünde okurken 203 ülkeden yaklaşık yarım milyon insanın müzik yeteneklerinin analizine yardımcı olmuştu. Meslektaşları bu çalışmada, aynı melodiyi farklı tonlarda tanıyabilme ve şarkıların ritmine uygun tempo tutabilme gibi farklı müziksel becerileri ölçen bir oyun hazırlamıştı.

Çalışmadaki 19 tonlu dilden birini konuşanlar, melodi tanıma aşamasında 29 tonsuz dilden birini konuşanlara göre daha iyiydi. Üstelik aradaki fark küçük bir fark değildi. Tonlu dillerden birini konuşanlar, müzik dersi alan bir kişinin edineceği melodi algısının yarısı kadar bir algıya sadece konuştukları dil sayesinde sahipti. Buna karşın ritim tutma aşamasında daha kötü performans sergilediler.

Tonlu dillerde ton kalıpları oldukça önemlidir, dolayısıyla tonlu dil konuşan insanlar bu kavrama dikkat etmek zorundadır. Bu da neden ritim görevlerinde daha başarısız olduklarını açıklayabilir. Araştırmacılardan Auckland Üniversitesinde bilişsel bilimci olan Courtney Hilton bu konuda şöyle söylüyor:

İnsanın dikkat kapasitesi sınırlıdır ve dikkatinizin çoğunu melodiye verirseniz ritmi gözden kaçırabilirsiniz.
Dil ve müzik arasındaki bağlantıyı araştıran önceki çalışmalar; çoğunlukla sadece iki dili, genellikle de İngilizce ve Çince'yi (Kanton veya Mandarin) karşılaştırıyordu. Ancak Doğu ve Batı'nın farklı müzik tarzları da sonuçları etkileyebileceğinden daha geniş kapsamlı olan bu yeni çalışma, bu bağlamda daha önce incelenmemiş dilleri incelemiş ve daha genellenebilir sonuçlara varmıştır. Hilton son olarak şöyle söylüyor:

Elde ettiğimiz sonuçlar, kültürün önemli bir parçası olan dilin kişinin bilişini de şekillendirdiğini gösteriyor.

KAYNAK: Evrim Ağacı

Beyin sağlığını olumsuz etkileyen 10 tehlikeli alışkanlık

Günlük hayatta sık sık yaptığımız bu 10 şey beyin sağlığını olumsuz etkiliyor

1. Düzensiz uyku
Uykunun yeterli ve kaliteli olması, beyin fonksiyonları için hayati önem taşır. Uyku eksikliği, konsantrasyon sorunlarına, hafıza problemlerine ve duygusal dengesizliklere yol açabilir. Düzenli bir uyku rutini oluşturarak, uyku süresini ve kalitesini iyileştirebilirsiniz.

2. Dengesiz beslenme
Fast food, işlenmiş gıdalar ve şekerli içecekler gibi sağlıksız yiyecekler, beyin sağlığını olumsuz etkileyebilir. Bunun yerine, taze sebzeler, meyveler, omega-3 yağ asitleri içeren balık gibi besinleri tercih etmeniz hem beyin sağlığınız hem de genel modunuz için daha iyi olacaktır.

3. Fiziksel aktivite eksikliği
Egzersiz, beyinde kan akışını artırır, stresi azaltır ve zihinsel berraklık sağlar. Oturarak geçirilen uzun saatler yerine, günlük olarak fiziksel aktiviteye zaman ayırmak beyin sağlığı için daha iyidir.

4. Stres ve kaygı
Kronik stres, beyin sağlığını olumsuz etkileyebilir. Sürekli stres altında olmak, beyinde yapısal ve kimyasal değişikliklere neden olabilir. Stres yönetimi teknikleri, meditasyon, derin nefes alma gibi yöntemlerle stresi azaltmak, beyin sağlığını korumak için önemlidir.

5. Sosyal izolasyon
İnsanlar sosyal varlıklardır ve sosyal bağlantılar, beyin sağlığı için önemlidir. Sosyal izolasyon, depresyon, anksiyete ve bilişsel gerileme riskini artırabilir. Yakın ilişkiler kurmak, aile ve arkadaşlarla zaman geçirmek beyin sağlığını destekleyebilir.

6. Alkol ve madde kullanımı
Alkol ve madde kullanımı, beyin sağlığı üzerinde ciddi etkilere sahip olabilir. Her şeyden önce bu maddelerin kullanılması beyin hücrelerine zarar verir, bilişsel işlevleri bozar ve genel olarak zihinsel sağlığı olumsuz etkiler. Bu nedenle, alkol ve madde kullanımını sınırlamak veya tamamen kaçınmak çok önemlidir.

7. Stresli çalışma temposu
Aşırı çalışma, beyin yorgunluğuna, zihinsel tükenmişliğe ve konsantrasyon sorunlarına neden olabilir. Düzenli molalar vererek stresten uzaklaşma zamanları oluşturmak, beyni desteklemek için önemlidir.

8. Beyin aktivitesinin yetersiz olması
Beynin aktif kalması, sağlıklı bir şekilde işleyebilmesi için önemlidir. Yeni şeyler öğrenmek, zihinsel olarak meydan okuyan aktiviteler yapmak, beyin sağlığını destekler. Beyin egzersizleri, bulmaca çözme, enstrüman çalma veya yeni bir dil öğrenme gibi etkinlikler beyin fonksiyonlarını canlı tutar.

9. Travma ve tekrarlayan darbeler
Baş yaralanmaları, beyin sağlığı üzerinde ciddi etkilere neden olabilir. Spor yaralanmaları, kafa travmaları veya tekrarlayan darbeler, beyin hücrelerine zarar verebilir ve uzun vadede bilişsel sorunlara yol açabilir. Baş yaralanmalarından kaçınmak ve güvenlik önlemlerini almak, beyin sağlığını koruma açısından önemlidir.


10. Negatif düşünmek
Negatif düşüncelerin sürekli olarak zihnimizi işgal etmesi, beyin sağlığını olumsuz etkileyebilir. Negatif düşüncelere takılı kalmak, stresi artırabilir, duygusal zorluklara yol açabilir ve beyinde kimyasal dengesizliklere neden olabilir. Olumsuz düşünceleri fark etmek ve pozitif düşünme alışkanlıklarını geliştirmek, beyin sağlığını desteklemek için önemlidir.

KAYNAK: ListeList

'Black Mirror'ın 6. sezonundan yeni fragman yayınlandı

Netflix'te izleyicilerle buluşan Charlie Brooker imzalı 'Black Mirror' serisi 6. sezonuyla geri dönüyor

Yeni sezonun oyuncu kadrosunda Aaron Paul, Anjana Vasan, Annie Murphy, Auden Thornton, Ben Barnes, Clara Rugaard, Daniel Portman, Danny Ramirez, Himesh Patel, John Hannah, Josh Hartnett, Kate Mara, Michael Cera, Monica Dolan, Myha'la Herrold, Paapa Essiedu, Rob Delaney, Rory Culkin, Salma Hayek Pinault, Samuel Blenkin, Zazie Beetz gibi isimler yer alıyor. 

Dizi, yeni bölümleriyle 15 Haziran’dan itibaren tüm dünyayla aynı anda Netflix’te yayınlanacak.

https://www.youtube.com/watch?v=uMBlXtlulzE

KAYNAK: Cumhuriyet

2 Haziran 2023

paylaş